Bohaterowie1939 – kolejny etap

Ponad 5 tysięcy nowych nazwisk poległych na portalu Bohaterowie Bitwy Nad Bzurą www.bohaterowie1939.pl. To żołnierze pochowani na licznych cmentarzach warszawskich, których biogramy utworzyliśmy dzięki dotacji z Samorządu Województwa Mazowieckiego.

Niniejszym pragniemy podsumować rezultaty kolejnego etapu rozwoju pionierskiego i cieszącego się niesłabnącym zainteresowaniem portalu internetowego Bohaterowie1939.pl, zainaugurowanego przez Stowarzyszenie „Nad Bzurą” w 2010 r., by w nowoczesny i niekonwencjonalny sposób uczcić pamięć żołnierzy Wojska Polskiego i osób cywilnych poległych, zmarłych z ran lub zamordowanych podczas kampanii 1939 r., których szczątki spoczywają na licznych cmentarzach, w kwaterach i mogiłach wojennych rozsianych na rozległym obszarze Mazowsza i środkowej Polski. Głównym celem realizowanego w odchodzącym roku zadania „Bohaterowie 1939 – mazowieckie nekropolie wojenne, etap II” było upamiętnienie tych, którzy oddali życie za Ojczyznę, a zostali pochowani na terenie m.st. Warszawy.

Warszawa jest największym z polskich miast, a jednocześnie najbardziej doświadczonym podczas licznych wojen. Strategiczne położenie stolicy w centrum ziem polskich powodowało, że nie omijał jej żaden konflikt zbrojny rozgrywający się na terenach Ojczyzny, począwszy od potopu szwedzkiego w połowie XVII w., a na II wojnie światowej kończąc. Szczególnie tragiczny wymiar miały walki z niemieckim najeźdźcą toczone o miasto w ramach kampanii 1939 r. W wyniku trwającego od 8 do 28 września nieprzyjacielskiego oblężenia oraz ponawianych już od 1 września bombardowań lotniczych śmierć poniosło ok. 27 tys. żołnierzy Wojska Polskiego i osób cywilnych, a ok. 50 tys. zostało rannych. Świadectwem tych wydarzeń są dziś liczne cmentarze, kwatery i mogiły wojenne rozsiane na całym obszarze m.st. Warszawy. Na warszawskich nekropoliach spoczywają ponadto liczne ofiary działań wojennych sprzed 77 lat, które ekshumowano z innych terenów, m.in. Pola Bitwy nad Bzurą, w tym takich miejscowości, położonych w powiecie sochaczewskim, jak Janówek (gm. Brochów), Kamion Mały (gm. Młodzieszyn) czy Dębsk Nowy (gm. Nowa Sucha).

W ramach działań związanych z projektem opracowaliśmy i opublikowaliśmy wykazy kilkudziesięciu warszawskich obiektów grobownictwa wojennego, wybranych grobów rodzinnych, które zawierają pochówki ofiar działań wojennych, oraz pomników i tablic pamiątkowych, związanych z wydarzeniami kampanii 1939 r. Zamieszczone informacje zostały wzbogacone o liczne fotografie, będące wynikiem profesjonalnej terenowej inwentaryzacji obiektów. Na ścianie pamięci portalu udostępniliśmy wreszcie biogramy kilku tysięcy poległych.

Przedsięwzięcie „Bohaterowie 1939 – mazowieckie nekropolie wojenne, etap II” jest współfinansowane ze środków Samorządu Województwa Mazowieckiego w ramach konkursu ofert dla organizacji pozarządowych w obszarze „Kultura, sztuka, ochrona dóbr kultury i dziedzictwa narodowego”. Jest to jednocześnie kontynuacja zadań „Bohaterowie Bitwy nad Bzurą” i „Bohaterowie Bitwy nad Bzurą – mazowieckie nekropolie wojenne” z lat 2010-2011, w których podejmowaliśmy tematykę grobownictwa wojennego na terenie sześciu powiatów województwa mazowieckiego: sochaczewskiego, m. Płock, płockiego, gostynińskiego, nowodworskiego i warszawskiego zachodniego.

Zapraszamy do zapoznania się z wynikami naszych prac!

Tomasz Karolak

Marcin Prengowski

Warszawa, ul. Wólczyńska, kwatera wojenna na cmentarzu parafialnym (fot. Tomasz Karolak).

Warszawa, ul. Łagiewnicka, kwatera wojenna na cmentarzu parafialnym (fot. Tomasz Karolak).