Kto dziś pamięta, że jeszcze siedemdziesiąt lat temu Żydzi byli nieodłącznym elementem sochaczewskiej rzeczywistości? Wśród najstarszych mieszkańców miasta żywa jest jeszcze ta pamięć, lecz poza zarośniętymi trawą pozostałościami po cmentarzu żydowskim brak materialnych śladów przeszło pięćsetletniego pobytu w mieście ludzi wyznania mojżeszowego. Chcemy wypełnić tę lukę poprzez tłumaczenie z oryginału (języki jidysz i hebrajski) unikalnego świadectwa ocalałych z Zagłady żydowskich mieszkańców Sochaczewa.
Nieliczni Żydzi, którym dane było przeżyć Holocaust, postanowili spisać swoje wspomnienia, tworząc unikalne dzieło – Kronikę Sochaczewa (Pinkas Sochaczew) wydaną w Jerozolimie w 1962 roku. Na ponad ośmiuset stronach publikacji zawarte są obrazy z życia sochaczewskiej społeczności żydowskiej w dwudziestoleciu międzywojennym, opowieści o wybitnych osobistościach, osiągnięciach kulturalnych miejscowych Żydów czy ich wkładzie w rozwój miasta. Nie brak również sentymentalnych podróży do domu rodzinnego i tragicznych opisów indywidualnych losów w czasie hitlerowskiej eksterminacji.
Ten wyjątkowy dokument jest niemal nieznany mieszkańcom miasta, włączając w to lokalnych historyków, szczególnie z powodu bariery językowej. Tłumaczenie i publikacja obszernych fragmentów pozwoli uzupełnić wiedzę o Sochaczewie o ten ważny, a niemal zapomniany fragment historii, bo z pewnością nie można mówić rzetelnie o przeszłości Sochaczewa bez wiedzy o sochaczewskich Żydach!
Pragniemy, aby nasze zadanie było wykonane bardzo profesjonalnie (delikatna natura poruszanej problematyki skłania ku temu dodatkowo), dlatego też zaangażowaliśmy do jego realizacji najlepszych specjalistów – judaistów z Żydowskiego Instytutu Historycznego w Warszawie, tłumaczy z Uniwersytetu im. Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Uniwersytetu Jagiellońskiego i Uniwersytetu Warszawskiego oraz grono historyków – regionalistów. Jesteśmy przekonani, że tak wyłonione grono redakcyjne gwarantuje wysoki poziom merytoryczny.
Temat wielokulturowości Sochaczewa i ziemi sochaczewskiej to kwestia, którą Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania Nad Bzurą zajmuje się od początku swojego istnienia. Zapewne wiele osób pamięta wieloetapowy i wielowątkowy projekt olenderski. W jego ramach uratowaliśmy od zapomnienia dziedzictwo 150-letniego wspólnego życia Polaków i Niemców, potomków osadników olenderskich. Również obecne działanie wpisuje się w nasze pragnienie budowy postaw tolerancji dla różnic religijnych, kulturowych czy językowych. Dzięki naszym projektom możemy się tego uczyć w oparciu o dobre, jak i negatywne doświadczenia z naszej lokalnej historii.
Projekt tłumaczenia sochaczewskiego Pinkasa otrzymał dofinansowanie ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu operacyjnego „Patriotyzm Jutra” wdrażanego przez Muzeum Historii Polski. Realizacja zadania odbywa się przy merytorycznej i organizacyjnej współpracy z naszym partnerem – Stowarzyszeniem na Rzecz Historycznej Odbudowy Zamku w Sochaczewie „Nasz Zamek”.
Publikacja najciekawszych fragmentów książki nastąpi jesienią bieżącego roku na naszej stronie internetowej.
Ikonografia została zaczerpnięta z Pinkas Sochaczew, red. A. Sz. Sztajn i Gabriel Wajsman, Jerozolima 1962.
Dodaj komentarz
Musisz się zalogować, aby móc dodać komentarz.